Türkiye’de bir işletme kurarken en kritik kararlardan biri şirket türünü seçmektir. Şahıs şirketi, limited (Ltd. Şti.) ve anonim (A.Ş.) şirketler arasında seçim yaparken yalnızca kuruluş maliyetlerini değil, aynı zamanda vergi yükümlülüklerini de dikkate almak gerekir.

Her şirket türünün tabi olduğu vergi türleri, vergi oranları ve beyannameler farklıdır. Bu farklar, hem işletmenin kârlılığını hem de yatırım planlarını doğrudan etkiler. Örneğin; şahıs şirketlerinde gelir vergisi artan oranlı tarifeye göre hesaplanırken, limited ve anonim şirketlerde sabit kurumlar vergisi oranı uygulanır. Aynı şekilde, kâr dağıtımı sonrası alınan temettülerde stopaj farklılıkları söz konusu olabilir.

Bu yazıda, Türkiye’de en çok tercih edilen üç şirket türü (şahıs, limited ve anonim) için vergi türlerini, oranlarını ve yükümlülüklerini detaylı şekilde inceleyecek; hangi şirket türünün hangi koşullarda daha avantajlı olduğunu tartışacağız.

Türkiye’de Genel Vergi Türleri

Türkiye’de şirketlerin karşılaşabileceği vergiler farklı kategorilerde düzenlenmiştir. Bu vergilerin bazıları tüm işletme türleri için geçerliyken, bazıları yalnızca belirli sektörler veya faaliyetler için uygulanır. İşte şirketlerin en sık karşılaştığı başlıca vergi türleri:

Gelir Vergisi

• Gerçek kişilerin elde ettiği gelirler üzerinden alınır.
• Şahıs şirketlerinde işletme sahibi, kazancını artan oranlı gelir vergisi tarifesine göre beyan eder.
• 2025 yılı için gelir vergisi oranları %15 ile %40 arasında değişmektedir.

Kurumlar Vergisi

• Sermaye şirketleri (Ltd. ve A.Ş.) ile kooperatifler, iktisadi kamu kuruluşları ve dernek/vakıf iktisadi işletmeleri için geçerlidir.
• 2025 yılı itibarıyla kurumlar vergisi oranı %20’dir.

Katma Değer Vergisi (KDV)

• Mal ve hizmet teslimlerinde uygulanan dolaylı bir vergidir.
• Genel oran %20’dir; ancak bazı mal ve hizmetlerde %1 veya %10 gibi indirimli oranlar uygulanabilir.
• Beyannamesi aylık olarak verilir.

Stopaj (Gelir Vergisi Kesintisi)

• İşverenler tarafından, ödemeler üzerinden yapılan gelir vergisi kesintisidir.
• Örnek: Ücret ödemelerinde, kira ödemelerinde, serbest meslek ödemelerinde uygulanır.
• Limited ve anonim şirketlerde ayrıca kâr dağıtımı (temettü) üzerinden %10 stopaj yapılır.

Damga Vergisi

• Düzenlenen sözleşme, senet ve resmi belgeler üzerinden alınır.
• Oran, belgenin türüne göre değişir (%0,189 – %0,948 aralığında).

Geçici Vergi

• Yıllık gelir veya kurumlar vergisine mahsuben 3’er aylık dönemler halinde alınan vergidir.
• Şahıs şirketleri için gelir vergisi oranlarına, sermaye şirketleri için kurumlar vergisi oranına göre hesaplanır.

Özel Tüketim Vergisi (ÖTV)

• Belirli mal grupları (akaryakıt, tütün, otomotiv, alkollü içecekler vb.) için geçerlidir.
• KOBİ’lerin çoğu doğrudan ÖTV ile muhatap olmaz; ancak üretim veya ithalat yapan şirketler için kritik olabilir.

Şahıs Şirketlerinde Vergi

Şahıs şirketleri, Türkiye’de en kolay ve hızlı kurulabilen işletme türüdür. Ancak vergi yükümlülükleri açısından bazı önemli farklılıklar taşır. Şahıs şirketi kuran girişimciler, gerçek kişi kabul edilir ve doğrudan gelir vergisi mükellefi olurlar.

Gelir Vergisi

• Şahıs şirketleri gelir vergisi öder.
• Vergi, şirket sahibinin elde ettiği kazanç üzerinden hesaplanır ve artan oranlı tarifeye tabidir.
• 2025 yılı için gelir vergisi oranları %15 – %40 arasında değişmektedir.
• Gelir arttıkça vergi oranı da yükselir.

Geçici Vergi

• Yıllık gelir vergisine mahsuben, her üç ayda bir geçici vergi ödenir.
• Hesaplama, o döneme ait kâr üzerinden yapılır.

Katma Değer Vergisi (KDV)

• Şahıs şirketleri de sattıkları mal ve hizmetler için KDV mükellefidir.
• Oranlar genel olarak %20, bazı ürünlerde %1 ve %10’dur.
• Aylık olarak KDV beyannamesi verilmesi gerekir.

Stopaj (Gelir Vergisi Kesintisi)

• Şahıs şirketi işveren sıfatıyla çalışanlarına maaş ödüyorsa, ücretler üzerinden stopaj yaparak devlete öder.
• Ayrıca kira ödemeleri ve serbest meslek ödemelerinde de stopaj kesintisi söz konusu olabilir.

Damga Vergisi

• Düzenlenen sözleşmeler, senetler ve resmi belgeler için damga vergisi ödenir.

Şahıs Şirketlerinin Vergi Avantajları

• Kuruluş maliyeti ve bürokrasi düşük.
• Muhasebe işlemleri nispeten daha basit.
• Vergi yükü düşük kazançlarda avantajlı (çünkü %15’ten başlıyor).

Şahıs Şirketlerinin Vergi Dezavantajları

• Gelir arttıkça vergi yükü artıyor (%40’a kadar çıkabiliyor).
• Şirket sahibi tüm borç ve yükümlülüklerden şahsi malvarlığıyla sorumlu.
• Yatırım ve ortaklık yapısı sınırlı.

Limited Şirketlerde Vergi

Limited şirketler (Ltd. Şti.), Türkiye’de en yaygın kullanılan sermaye şirketi türüdür. Kuruluş maliyetleri şahıs şirketine göre daha yüksek, ancak vergi yapısı daha istikrarlı ve büyümeye uygun bir model sunar.

Kurumlar Vergisi

• Limited şirketler kurumlar vergisi mükellefidir.
• 2025 yılı itibarıyla kurumlar vergisi oranı %20’dir.
• Vergi, şirketin safi kurum kazancı üzerinden hesaplanır.

Geçici Vergi

• Kurumlar vergisine mahsuben, 3 ayda bir geçici vergi ödenir.
• Oranı, kurumlar vergisi oranı (%20) üzerinden hesaplanır.

Katma Değer Vergisi (KDV)

• Mal ve hizmet satışları için KDV beyannamesi aylık olarak verilir.
• Genel oran %20, bazı mal ve hizmetlerde indirimli oran (%1, %10) uygulanır.

Stopaj (Kâr Dağıtımı)

• Limited şirketler kâr dağıtımı (temettü) yaptığında ortaklara ödenen tutar üzerinden %10 stopaj yapılır.
• Ortakların yıllık gelir vergisi beyannamesinde, bu stopaj düşülerek ek vergi yükü hesaplanabilir.

Damga Vergisi

• Sözleşmeler, senetler ve resmi belgeler üzerinden damga vergisi ödenir.
• Ayrıca şirket kuruluş sözleşmeleri de damga vergisine tabidir.

Limited Şirketlerin Vergi Avantajları

• Vergi oranı sabittir (%20), şahıs şirketlerinde olduğu gibi artan oranlı değildir.
• Ortakların borçlardan sorumluluğu taahhüt ettikleri sermaye ile sınırlıdır.
• Kurumsal imajı güçlüdür, iş ortaklıklarında güven sağlar.

Limited Şirketlerin Vergi Dezavantajları

• Şahıs şirketine göre kuruluş maliyeti ve prosedürler daha yüksektir.
• Kâr dağıtımı sırasında hem kurumlar vergisi (%20) hem de stopaj (%10) uygulandığından çifte vergilendirme etkisi ortaya çıkar.
• Muhasebe süreçleri daha karmaşıktır ve genellikle profesyonel destek gerektirir.

Anonim Şirketlerde Vergi

Anonim şirketler (A.Ş.), genellikle daha büyük ölçekli yatırımlar için tercih edilen, sermaye piyasalarına açılma imkânı sunan şirket türüdür. Vergi yükümlülükleri limited şirketlere benzerlik gösterse de, bazı avantajları ve farklı yönleri vardır.

Kurumlar Vergisi

• Anonim şirketler de kurumlar vergisi mükellefidir.
• 2025 yılı itibarıyla kurumlar vergisi oranı %20’dir.
• Vergi, şirketin safi kurum kazancı üzerinden hesaplanır.

Geçici Vergi

• Kurumlar vergisine mahsuben, 3’er aylık dönemlerde geçici vergi ödenir.
• Oranı %20’dir.

Katma Değer Vergisi (KDV)

• Mal ve hizmet satışları için KDV beyannamesi aylık olarak verilir.
• Genel oran %20, bazı ürün ve hizmetlerde %1 veya %10 indirimli oran uygulanır.

Stopaj (Temettü Dağıtımı)

• Anonim şirketler kâr dağıtımı yaptığında, ortaklara ödenen temettüler üzerinden %10 stopaj yapılır.
• Ortaklar bu gelirleri yıllık gelir vergisi beyannamesinde göstermek zorundadır.
• Beyan sonrası ödenecek ek vergi tutarından, kesilen stopaj mahsup edilebilir.

Damga Vergisi

• Kuruluş belgeleri, sözleşmeler, genel kurul kararları ve benzeri resmi belgeler üzerinden damga vergisi ödenir.

Sermaye Piyasası Avantajları

• Anonim şirketler, diğer şirket türlerinden farklı olarak halka arz edilebilir.
• Halka arz edilen şirketler için bazı vergi teşvikleri ve istisnalar uygulanabilir (ör. temettü stopajı muafiyetleri).

Anonim Şirketlerin Vergi Avantajları

• Sabit kurumlar vergisi oranı (%20) uygulanır.
• Halka arz ve yatırımcı çekme imkânı sunar.
• Ortakların sorumluluğu taahhüt ettikleri sermaye ile sınırlıdır.
• Kurumsal yapı ve imaj açısından en güçlü modeldir.

Anonim Şirketlerin Vergi Dezavantajları

• Kuruluş prosedürü daha karmaşıktır ve maliyetlidir.
• Yönetim ve denetim yükümlülükleri ağırdır.
• Kâr dağıtımında hem kurumlar vergisi hem de stopaj uygulanır → “çifte vergilendirme etkisi”.

Şirket Türleri Arasında Vergi Karşılaştırması

Şirket türünü seçerken en önemli kriterlerden biri, uygulanacak vergi türleri ve oranlarıdır. Aşağıdaki tablo, şahıs şirketi, limited ve anonim şirketlerin başlıca vergi yükümlülüklerini karşılaştırmalı olarak göstermektedir:

Vergi Türü	Şahıs Şirketi	Limited Şirket	Anonim Şirket
Ana Vergi Türü	Gelir Vergisi (artan oranlı %15 – %40)	Kurumlar Vergisi (%20)	Kurumlar Vergisi (%20)
Geçici Vergi	Var (%15 – %40 dilimine göre)	Var (%20)	Var (%20)
KDV	Var (%1, %10, %20)	Var (%1, %10, %20)	Var (%1, %10, %20)
Stopaj (Ücret/Kira)	Var	Var	Var
Stopaj (Kâr Dağıtımı)	Yok (çünkü şahıs kazancı kişisel gelir olarak vergileniyor)	Var (%10)	Var (%10)
Damga Vergisi	Var	Var	Var
Halka Arz İmkanı	Yok	Yok	Var
Vergi Yükü Avantajı	Düşük kazançlarda avantajlı	Sabit vergi oranı, öngörülebilir yük	Yatırım çekme imkânı, halka arz avantajı
Vergi Dezavantajı	Yüksek kazançta %40’a kadar vergi yükü	Kâr dağıtımında çifte vergilendirme	Kâr dağıtımında çifte vergilendirme, yüksek prosedür

Özetle;

• Şahıs şirketi düşük gelir seviyelerinde daha avantajlıdır; fakat kazanç yükseldikçe artan oranlı gelir vergisi yükü dezavantaj haline gelir.
• Limited şirket sabit kurumlar vergisi ile öngörülebilir bir yükümlülük sunar, ancak kâr dağıtımında stopaj eklenir.
• Anonim şirket büyük sermaye, yatırım ve halka arz imkânı sunduğu için büyümek isteyen işletmelerde tercih edilir; ancak yönetim maliyetleri ve yükümlülükleri en ağır olan modeldir.

Bir işletme kurarken şirket türünü seçmek, yalnızca kuruluş prosedürleri açısından değil, uzun vadeli vergi yükümlülükleri açısından da kritik bir karardır.

• Şahıs şirketi, küçük ölçekli ve düşük kazançlı girişimler için esnek ve hızlı bir çözümdür. Ancak kazanç yükseldikçe artan gelir vergisi oranları ciddi bir yük haline gelebilir.
• Limited şirket, sabit kurumlar vergisi oranı sayesinde öngörülebilir vergi yükümlülüğü sunar. Orta ölçekli işletmeler için en çok tercih edilen modeldir.
• Anonim şirket, büyük ölçekli yatırımlar ve halka arz planlayan girişimler için uygundur. Ancak prosedürler ve yönetim maliyetleri yüksektir.

Hangi şirket türünü seçerseniz seçin; cari hesap takibi, fatura düzenleme, stopaj kesintileri ve KDV beyanları gibi süreçler her işletme için zaman alıcıdır. İşte burada b2bNet, ön muhasebe ve finansal yönetim süreçlerini kolaylaştırarak vergi yükümlülüklerinizi düzenli takip etmenize yardımcı olur.

✅ Gelir, gider, stok ve cari hesap takibini tek platformdan yapabilir,
✅ e-Fatura, e-Arşiv ve e-İrsaliye süreçlerinizi kolayca yönetebilir,
✅ Stopaj ve KDV gibi vergi yükümlülüklerinizi düzenli raporlarla kontrol edebilirsiniz.