Kıdem ve İhbar Tazminatı: Şartlar, Hesaplama ve Merak Edilenler

Çalışma hayatında en çok merak edilen konuların başında kıdem ve ihbar tazminatı gelir. İşten ayrılma sürecinde hem çalışan hem de işveren için ciddi mali sonuçlar doğurabilen bu ödemeler, İş Kanunu’nda ayrıntılı şekilde düzenlenmiştir.

Bu yazıda Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın yayınladığı bilgiler ışığında, kıdem ve ihbar tazminatıyla ilgili en çok sorulan soruları sade ve anlaşılır bir dille yanıtlıyoruz.

Kıdem Tazminatı Ödenmesi İçin Şartlar

1475 sayılı İş Kanunu’nun 14. maddesine göre, aynı işverene bağlı olarak en az 1 yıl çalışma şartı sağlanırsa aşağıdaki durumlarda kıdem tazminatı ödenir:

• İşveren tarafından iyi niyet ve ahlak kurallarına aykırılık dışındaki nedenlerle fesih,

• İşçi tarafından sağlık, iyi niyet, ahlak kurallarına aykırılık veya işin durması nedeniyle fesih,

• Askerlik görevi,

• Emeklilik hakkının kazanılması,

• Kadının evlilik nedeniyle 1 yıl içinde işten ayrılması,

• İşçinin ölümü.

Kıdem Tazminatı İçin En Az Kaç Yıl Çalışmak Gerekir?

Aynı işverene bağlı olarak en az 1 yıl çalışma şartı vardır.

Evlilik nedeniyle işten ayrılan kadın kıdem tazminatı alabilir mi?

Evet. Evlilik tarihinden itibaren 1 yıl içinde yazılı bildirimle işten ayrılırsa kıdem tazminatı hakkı doğar.

Kıdem tazminatı nasıl hesaplanır?

• Çalışılan her yıl için 30 günlük brüt ücret esas alınır.

• Bir yıldan artan süreler orantılı hesaplanır.

• Düzenli menfaatler (yol, yemek, ikramiye vb.) hesaba dahil edilir.

• Tavan tutarı aşamaz.

Kıdem tazminatından kesinti yapılır mı?

Sadece damga vergisi kesilir.

Hangi ödemeler kıdem tazminatına dahildir, hangileri değildir?

Dahil olanlar: Yol, yemek, ikramiye gibi düzenli ödemeler.
Dahil olmayanlar: Fazla mesai, evlenme yardımı gibi süreklilik göstermeyen ödemeler.

Hamilelik veya doğum nedeniyle işten ayrılan kadın kıdem tazminatı alabilir mi?

Hayır. Bu nedenle istifa eden işçi kıdem tazminatına hak kazanamaz.

Malulen emeklilik halinde kıdem tazminatı ödenir mi?

Evet, malulen emekli olan işçi kıdem tazminatı almaya hak kazanır.

10 yıl çalışan bir işçinin kıdem tazminatı nasıl hesaplanır?

10 × 30 günlük brüt ücret üzerinden hesap yapılır.

Kıdem tazminatı ödenmezse ne olur?

İşçi, alacağına mevduata uygulanan en yüksek faiz işletilmesini talep edebilir.

İhbar süresi nedir?

4857 sayılı İş Kanunu’nun 17. maddesine göre iş akdini feshetmek isteyen taraf, karşı tarafa belirli süre önce bildirim yapmak zorundadır.

• 6 aydan az çalışan: 2 hafta

• 6 ay – 1,5 yıl: 4 hafta

• 1,5 yıl – 3 yıl: 6 hafta

• 3 yıldan fazla: 8 hafta

İhbar tazminatı hangi durumda ödenir?

Taraflardan biri bu süreleri beklemeden iş akdini feshederse, karşı tarafa ihbar tazminatı ödemek zorundadır.

Kaynak: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı | İş Kanunu Sıkça Sorulan Sorular