Muhasebe kayıtlarınızda "gider" olarak yer alan her kalemin, vergi matrahınızdan düşülebileceğini varsaymak, sizi yıl sonunda beklenmedik vergi yükleriyle karşı karşıya bırakabilir.

Her işletme sahibi ve yöneticisinin nihai hedefi, kârlılığı en üst seviyeye çıkarmaktır. Bu hedefe giden yolda, gelirleri artırmak kadar giderleri doğru ve verimli bir şekilde yönetmek de kritik bir öneme sahiptir. Ancak, muhasebe kayıtlarınızda "gider" olarak yer alan her kalemin, vergi matrahınızdan düşülebileceğini varsaymak, sizi yıl sonunda beklenmedik vergi yükleriyle karşı karşıya bırakabilir. İşte bu noktada, "Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler" ya da sıkça kullanılan kısaltmasıyla KKEG kavramı devreye giriyor.

Peki, KKEG tam olarak nedir ve B2B işletmeniz için neden bu kadar önemlidir? Bu yazımızda, KKEG'nin yasal dayanaklarından en sık karşılaşılan türlerine, pratik örneklerden doğru yönetim stratejilerine kadar her detayı ele alacağız.

Kanunen Kabul Edilmeyen Gider (KKEG) Nedir ve Yasal Dayanağı Nedir?

En basit tanımıyla KKEG, ticari kazancın tespiti sırasında vergi kanunları tarafından gider olarak kabul edilmeyen harcamalardır. İşletmeler, bu tür harcamaları muhasebe kayıtlarında gider olarak gösterebilirler; ancak, vergiye tabi kârın (mali kârın) hesaplanması sırasında bu giderler ticari kâra tekrar eklenir. Sonuç olarak, bu harcamalar vergi matrahını düşürmez ve üzerinden vergi ödenir.

KKEG'nin yasal çerçevesi temel olarak iki kanuna dayanır:

• 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu (GVK) Madde 41
• 5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu (KVK) Madde 11

Bu maddeler, hangi harcamaların ticari kazancın tespitinde indirim konusu yapılamayacağını net bir şekilde ortaya koyar.

En Sık Karşılaşılan Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler

KKEG listesi oldukça geniştir. İşletmelerin pratikte en sık karşılaştığı ve dikkat etmesi gereken kalemleri kategorilere ayırarak inceleyelim:

Cezalar, Tazminatlar ve Gecikme Faizleri

• Vergi ve SGK Cezaları: Vergi ziyaı cezası, usulsüzlük cezaları, SGK prim cezaları gibi kamu idarelerine ödenen tüm cezalar.
• Gecikme Zammı ve Faizleri: Kamu borçlarının zamanında ödenmemesi nedeniyle oluşan gecikme faizleri ve zamları.
• İşletme ve Çalışanların Suçlarından Doğan Tazminatlar: İşletmenin kendisinin, ortaklarının veya çalışanlarının işlediği suçlar neticesinde ödenen tazminat giderleri KKEG sayılır.

İşletme Faaliyetiyle İlgisiz veya Şahsi Harcamalar

• Şahsi Harcamalar: İşletme sahibinin, ortaklarının veya onların eş ve çocuklarının kişisel harcamaları (tatil masrafları, özel alışverişler vb.).
• Faaliyet Dışı Taşıt Giderleri: İşletmenin ana faaliyet konusuyla ilgili olmayan yat, kotra, tekne, uçak gibi taşıtların giderleri ve amortismanları.
• Motorlu Taşıtlar Vergisi (MTV): İşletme aktifine kayıtlı tüm taşıtlar için ödenen MTV, kanunen gider kabul edilmez.

Finansman ve Sermaye ile İlgili Giderler

• Öz Sermaye Üzerinden Hesaplanan Faizler: İşletme sahibinin işletmeye koyduğu sermaye için faiz hesaplanması ve bunun gider yazılması kabul edilmez.
• Örtülü Sermaye Giderleri: İşletmenin, ortaklarından veya ilişkili kişilerden aldığı borçların öz sermayesinin üç katını aşan kısmı "örtülü sermaye" sayılır. Bu aşan kısma isabet eden faiz, kur farkı ve benzeri giderler KKEG'dir.
• Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç: İlişkili kişilerle yapılan mal veya hizmet alım/satım işlemlerinde emsallerine uygun olmayan fiyatlar kullanılarak aktarılan kazançlar KKEG olarak değerlendirilir.
• Finansman Gider Kısıtlaması: Yabancı kaynakları öz kaynaklarını aşan işletmelerde, bu aşan kısıma isabet eden finansman giderlerinin (faiz, komisyon, kur farkı vb.) kanunen belirlenmiş bir oranı (%10 gibi) KKEG sayılır.

Kısıtlamaya Tabi Giderler

• Binek Otomobil Giderleri: Binek otomobillerin kira giderleri, yakıt, bakım gibi masrafları ve amortismanlarının kanunen belirlenmiş sınırları aşan kısımları KKEG'dir.
• Reklam Giderleri: Her türlü alkol ve alkollü içki ile tütün ve tütün mamullerine ait ilan ve reklam giderlerinin tamamı KKEG olarak kabul edilir.
• Bağış ve Yardımlar: Kanunda belirtilen kurum ve kuruluşlara yapılan bağışların, o yılki kurum kazancının %5'ini aşan kısmı (veya kanuni şartları taşımayan bağışların tamamı) KKEG'dir.

Diğer Çeşitli Giderler

• Belgesiz Giderler: Fatura, fiş, makbuz gibi yasal bir belgeye dayanmayan harcamalar.
• Yedek Akçeler: Kanunlara göre ayrılanlar hariç, işletmenin kendi kararıyla ayırdığı her türlü yedek akçe.
• Hırsızlık ve Dolandırıcılık Kaynaklı Zararlar: Bu tür olaylarda oluşan zararlar, eğer işletmenin işlem güvenliğini sağlama konusunda bir ihmali varsa KKEG olarak değerlendirilebilir.

B2B İşletmeler İçin KKEG Yönetiminin Önemi

Doğru bir KKEG yönetimi, şirketinizin vergi yükünü doğrudan etkiler. Bu giderlerin doğru bir şekilde tespit edilip vergi matrahına eklenmesi, yasal bir zorunluluktur. Aksi takdirde, olası bir vergi incelemesinde eksik beyan edilen vergi, cezası ve gecikme faizi ile birlikte şirketinize ciddi bir finansal yük getirebilir.

Ne Yapmalısınız?

• Farkındalık Yaratın: Şirketinizdeki harcama yetkisi olan tüm çalışanların KKEG konusunda temel bir bilgiye sahip olmasını sağlayın.
• Muhasebe ile Sürekli İletişimde Olun: Özellikle büyük veya sıra dışı bir harcama yapmadan önce, bu harcamanın vergi karşısındaki durumunu mali müşavirinizle veya muhasebe departmanınızla görüşün.
• Doğru Kayıt Tutun: Tüm harcamalarınızı eksiksiz ve usulüne uygun belgelerle kayıt altına alın. Özellikle binek araç giderleri gibi kısıtlamaya tabi kalemleri dikkatle takip edin.
• Bütçenizi Gözden Geçirin: Bütçenizi hazırlarken, KKEG potansiyeli taşıyan harcamaları (cezalar, bağışlar vb.) öngörmeye çalışarak nakit akışınızı daha doğru planlayın.

Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler, her işletmenin dikkatle yönetmesi gereken teknik ama bir o kadar da önemli bir konudur. Bu alandaki bilgi ve farkındalığınız, şirketinizin mali sağlığını korumanıza ve sürpriz vergi maliyetlerinden kaçınmanıza yardımcı olacaktır.