1 Ekim 2025’te Vergi Denetiminde Yeni Dönem: KOBİ'ler İçin Ne Değişecek?

1 Ekim 2025 tarihi, Türkiye’de vergi denetimlerinde önemli bir dönüm noktası. Yeni dönemle birlikte mükelleflerden artık pasif uyum yerine aktif, kanıta dayalı ve sürekli risk yönetimi bekleniyor.

Öne çıkan değişiklikler:

• Risk odaklı denetimler: Vergi Denetim Kurulu (VDK) ve Maliye Bakanlığı; mükellefleri, finansal veriler, ticari işlemler ve davranışsal analizler üzerinden tarayacak. Yapay zeka destekli analizler kullanılacak.
• “Bilmeden sahte belge kullandım” savunması kalkıyor: Sahte belge, yanıltıcı belge vs. kullanımında mükellefler “bilerek kullanmış” sayılacak. Bu, savunma açısından ciddi bir değişimdemek.
• Önleyici ve teminat tedbirleri: Kamu alacağını güvenceye almak için, mükelleften teminat istenebilecek; temin edilmeyen durumlarda ihtiyati haciz gibi tedbirler gündeme gelebilecek.

KOBİ’leri Özellikle Neye Göre Etkileyebilir?

Bu politika değişiklikleri özellikle saha satış yapan, belge trafiği yoğun olan ve tedarik zinciri geniş KOBİ’leri doğrudan etkiler. Aşağıda dikkat edilmesi gereken alanlar:

Alan	Neden Kritik?
Tedarikçi Seçimi	Tedarikçinin vergi durumu, sicili, resmi belgeleri gibi kriterler artık sadece formel değil pratik risk açısından değerlendirilecek. Bağlantılı riskler (örneğin tedarikçi riskli kategorideyse siz de risk altında sayılabilirsiniz).
Belge Yönetimi	Faturalar, irsaliyeler, sevkiyat belgeleri, banka dekontları vb. belgeler eksiksiz olmalı. Eksik belge veya uyumsuz kayıtlar risk oluşturur. “Belge muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge” kavramı genişletiliyor.
Muhasebe ve Kayıt Düzeni	e-Defter, e-Fatura, e-İrsaliye gibi dijital sistemlerle uyumlu kayıtlar; belgelerin elektronik kayıtları; denetime hazır arşiv sistemi.
Savunma Hazırlığı	İşlemlerin ticari teamüllere uygunluğu, belgelerin gerçekliği, işlemlerin izlenebilir olması gibi savunma noktaları için delil üretmek.
Cezai Riskler	Sahte belge kullanımında üç kat vergi ziyaı cezası ve idari / hukuki sorumluluklar. “Bilerek kullanma” varsayımı cezai yükümlülük doğurabilir.

Uyum İçin Atılması Gereken 5 Adım

Aşağıdaki adımlar, KOBİ’lerin 1 Ekim 2025 sonrası vergi denetim politikasına güçlü biçimde uyum sağlaması için yol haritası olabilir:

1. Tedarikçi ve müşteri profilini değerlendirin
   Yeni ortaklarla çalışmadan önce vergi levhası, ticaret sicil bilgileri, adres teyidi gibi belgeleri mutlaka temin edin. Ayrıca mevcut tedarikçilerin benzer kriterlere uygun olup olmadığını periyodik kontrol edin.
2. Belgelerin dijital ve fiziksel bütünlüğünü sağlayın
   Sevk irsaliyesi, taşıma belgeleri, banka ödeme dekontları, sözleşmeler gibi destekleyici belgeleri her işlem için eksiksiz muhafaza edin. Mali müşavirler ve denetimler bu tür destekleyici belgeleri sıkça ister.
3. Elektronik sistemlere geçin ve e-dönüşüm adaptasyonunuzu tamamlayın
   e-Fatura, e-Arşiv, e-İrsaliye, e-Defter gibi sistemlerle kayıtlarınızı uygun formata getirin. Gerekirse muhasebe yazılımınızı ya da ön muhasebe altyapınızı bu entegrasyonlara hazır hale getirin.
4. İç denetim ve kayıt kontrol mekanizmaları kurun
   İşlemlerinizin düzenli olarak iç kontrol süreçlerinden geçmesini sağlayın. Hatalı kayıtları erken dönemde fark etmek, savunma hazırlığı açısından büyük avantaj sağlar.
5. Danışmanlık ve profesyonel destek alın
   Vergi hukukundaki değişiklikler karmaşık. Mali müşavirlerle ve teknoloji sağlayıcılarla iş birliği yaparak belge düzeni, vergi bildirimi ve savunma stratejilerini profesyonelce hazırlayın.

Zaman Kısa, Hazırlık Şart

1 Ekim 2025’te başlayacak yeni vergi denetim dönemi, pasif bekleyeni cezalandıran, belge ve kayıt güvenilirliğini zorunlu kılan bir sistem. KOBİ’ler için maliyet artışından çok risk yönetimi, belge uyumu ve denetime hazır olma kritik.

Dijitalleşmeye yatırım yapmayan kurumlar, sahte belge ya da eksik belgeden kaynaklanan ağır sorumluluklarla karşılaşabilir. b2bNet gibi dijital çözümler hem belge yönetiminde hem kayıt düzeninde hem de denetim savunmasında güçlü bir destek sunar.