Vergi Sistemi Değişti: Kimi Etkileyecek, Neler Değişecek?

Resmî Gazete’de yayımlanan 10380 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı’na göre Türkiye’de uzun süredir tartışılan basit usul vergilendirme sistemi daraltılıyor. Büyükşehirlerde 30 binden fazla nüfusa sahip ilçelerde faaliyet gösteren birçok esnaf ve küçük işletme, 1 Ocak 2026 itibarıyla gerçek usule geçecek.

Türkiye’de yaklaşık 3 milyon vergi mükellefi bulunuyor ve bunların neredeyse 1 milyonu basit usulde vergilendiriliyordu. Yeni düzenleme, bu kitlenin önemli bir bölümünü doğrudan etkileyecek.

Kimler Gerçek Usule Geçecek?

Karara göre aşağıdaki faaliyetlerde bulunanlar, artık gerçek usulde vergilendirilecek:

• Her türlü emtia imalatı yapanlar

• Her türlü emtia alım-satımı yapanlar

• İnşaat işleri ile uğraşanlar

• Motorlu taşıt bakım ve onarımı yapanlar

• Lokanta, kafe ve benzeri işletmeleri işletenler

• Eğlence ve istirahat yerleri işletenler

• Şehir içi yolcu taşımacılığı yapanlar (taksici, minibüsçü vb.)

• Kuyumculuk ve benzeri faaliyetlerde bulunanlar

Bu gruplar, 2026’dan itibaren artık defter tutacak, KDV ve gelir vergisi ödeyecek, geçici vergi beyannamesi verecek.

Basit Usul ve Gerçek Usul Arasındaki Farklar

Basit Usul Avantajları

• Kazançları gelir vergisinden istisnaydı.

• Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi verilmiyordu.

• Defter tutma zorunluluğu yoktu.

• Satışları KDV’den istisna tutuluyordu.

• Vergi levhası alma zorunluluğu bulunmuyordu.

Gerçek Usul Avantajları

• Gerçek kazanç üzerinden vergi ödendiği için daha adil bir sistem.

• Giderler belge karşılığında düşülebilir → Vergi planlaması yapılabilir.

• İşletmenin mali durumu şeffaf görülür.

• Banka kredisi ve finansman desteklerinde avantaj sağlar.

Ama aynı zamanda:

• Defter tutma, raporlama, beyanname verme gibi yükümlülükler artar.

• Profesyonel muhasebeci desteği gerekebilir.

• Muhasebe maliyetleri artış gösterebilir.

En Çok Kimler Etkilenecek?

Bu düzenleme özellikle şu grupları kapsıyor:

• Taksiciler, minibüsçüler: Daha önce basit usulde vergi ödeyen ulaşım esnafı artık KDV ve gelir vergisiyle tanışacak.

• Tamirciler: Motorlu araç bakım-onarım işletmeleri artık defter tutacak.

• Lokantacılar: Küçük esnaf lokantalar da gerçek usule geçecek.

• Kuyumcular: Zaten kayıt dışılığın sık tartışıldığı bir sektör, artık daha detaylı kayıt tutacak.

Neden Bu Düzenleme Yapıldı?

Basit usul, küçük esnafa kolaylık sağlamak amacıyla oluşturulmuştu. Ancak zamanla bu sistemin sınırları genişledi ve ciddi cirolara ulaşan bazı işletmelerin de basit usulde kaldığı görüldü.

Devlet:

• Vergi adaletini sağlamak,

• Kayıt dışılığı azaltmak,

• Gelirleri daha şeffaf hale getirmek

amacıyla düzenlemeye gitti.

İşletmeler İçin Sonuçlar

1. Vergi Yükü Artacak mı?
   Evet, basit usulde tek vergi öderken artık KDV, stopaj, geçici vergi gibi kalemler gündeme gelecek.

2. Avantaj Sağlayacak mı?
   Giderlerini belgeleyen işletmeler için vergi yükü düşündüğünden düşük olabilir. Ayrıca kayıtlı çalışan ve şeffaf mali yapı sayesinde finansman imkânları artabilir.

3. Muhasebe Yükü
   İşletmeler artık bir muhasebeciyle düzenli çalışmak zorunda kalacak. Bu da ek maliyet demek ama aynı zamanda işletmenin profesyonelleşmesi anlamına geliyor.

1 Ocak 2026: Kritik Tarih

Yeni uygulama 1 Ocak 2026’dan itibaren yürürlüğe girecek. Yani işletmelerin önünde yaklaşık 1 yıllık bir hazırlık süresi var. Bu sürede şunlar yapılmalı:

• Gider belgelerinin düzenli kaydı,

• Muhasebe altyapısının kurulması,

• Dijital ön muhasebe programlarının kullanıma başlanması,

• Müşterilerle süreçlerin faturalı hale getirilmesi.

b2bNet'le Geçiş Sürecinde Kolaylık

KOBİ’ler için bu geçiş süreci kafa karıştırıcı olabilir. b2bNet gibi ön muhasebe ve satış entegrasyon sistemleri sayesinde:

• Faturalar otomatik oluşturulur.

• KDV ve gelir vergisi için gerekli kayıtlar düzenli tutulur.

• Tahsilatlar ve ödemeler tek ekrandan takip edilir.

• Stok ve satış entegrasyonu sayesinde kayıt dışı riskler azalır.

Böylece basit usulden gerçek usule geçiş, işletmeler için bir yük olmaktan çıkar, büyüme fırsatına dönüşür.

Basit usulden gerçek usule geçiş, ilk bakışta birçok esnaf için ek maliyet ve yükümlülük gibi görünse de, uzun vadede daha şeffaf, daha güçlü ve finansal açıdan daha dayanıklı bir iş yapısını beraberinde getirecek.

KOBİ’ler bu süreci doğru araçlarla yönetirse, sadece vergi uyumunu değil, aynı zamanda işletmelerinin gelecekteki büyüme kapasitesini de garanti altına alabilir.