Stopaj Nedir, Nasıl Hesaplanır? Güncel Oranlar ve Kira Stopajında Önemli Detaylar

Stopaj, kelime anlamıyla “kaynakta kesilen vergi”dir. Vergi ödemesini kolaylaştırmak ve devletin gelirini düzenli tahsil edebilmek için geliştirilmiş bir sistemdir. Bu yöntemde, gelir veya kurumlar vergisine tabi bir kazanç elde eden kişiye yapılacak ödeme, brüt tutar üzerinden belirli bir oranda kesilerek doğrudan vergi dairesine yatırılır.

Yani aslında vergi, kazancı elde eden değil, ödemeyi yapan taraf tarafından peşin olarak tahsil edilir.

Stopajın Amacı

• Vergi tahsilatını hızlandırmak

• Vergi kaybını önlemek

• Kayıt dışı kazançların sistem içine girmesini sağlamak

• Düşük gelir tutarlarında bile vergi adaletini sağlamak

Kısacası stopaj, devletin vergi güvenliğini sağlarken mükellefler için de peşin vergi ödeme kolaylığı getirir.

Hangi Ödemelerde Stopaj Uygulanır?

Stopaj uygulaması, Gelir Vergisi Kanunu’nun 94. maddesi ile Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 15 ve 30. maddeleri kapsamında belirlenmiştir.

En sık karşılaşılan stopaj türleri:

• Ücret ödemeleri (maaş ve primler)

• Serbest meslek ödemeleri (danışman, eğitmen, tasarımcı vb.)

• Kira ödemeleri (iş yeri kiralamaları)

• Gider pusulası üzerinden yapılan ödemeler

• Kar payı (temettü) ödemeleri

• Yıllara sari inşaat hizmetleri

Her bir ödeme türü için farklı oranlar uygulanır.

2025 Güncel Stopaj Oranları

Resmî Gazete ve GİB güncel verilerine göre (2025 itibarıyla):

Oranlar Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından güncellenebilir, bu nedenle beyan öncesi kontrol edilmelidir.

Stopaj Nasıl Hesaplanır?

Stopaj her zaman brüt tutar üzerinden hesaplanır.

Formül:
Stopaj = Brüt Tutar × Stopaj Oranı

Örnek 1 – Serbest Meslek Ödemesi:
Bir danışmana 10.000 TL’lik hizmet karşılığı ödeme yapılacaksa,
Stopaj = 10.000 × %20 = 2.000 TL
Danışmana ödenecek net tutar = 8.000 TL olur.

Örnek 2 – Kira Stopajı:
Bir işletme, aylık 20.000 TL net kira üzerinden anlaşmışsa;
Brüt Kira = 20.000 / (1 – 0.20) = 25.000 TL
Stopaj = 25.000 × 0.20 = 5.000 TL

Kiracı (işletme sahibi) bu 5.000 TL’yi vergi dairesine yatırır, kalan 20.000 TL’yi mal sahibine öder.

Stopaj Ne Zaman ve Nasıl Ödenir?

Stopaj, muhtasar beyanname aracılığıyla beyan edilir.

• Beyan dönemi: Her ayın 26. günü (bazı küçük işletmeler için 3 ayda bir)

• Beyan aracı: GİB e-Beyanname sistemi

• Ödeme şekli: İnternet Vergi Dairesi veya anlaşmalı bankalar

Örneğin Ocak ayına ait kira stopajı, en geç 26 Şubat’a kadar beyan edilip ödenmelidir.

Kira Stopajında Özel Durumlar

• İşyeri kiralarında stopaj yapılır, konut kiralarında yapılmaz.

• Kira ödemesi yapılan kişi bir şirket ise, genellikle stopaj uygulanmaz (çünkü kurumlar vergisi zaten kesilir).

• Gerçek kişiye yapılan işyeri kira ödemelerinde stopaj oranı %20’dir.

• Beyan, muhtasar beyanname ile yapılır.

Kira stopajı yükümlülüğü olmayan işletmeler veya serbest çalışanlar için sanal ofis çözümleri pratik bir alternatif sunar. Sanal ofis hizmeti, fiziksel alan kiralamadan yasal adres edinmeyi sağlar ve stopaj yükünü ortadan kaldırır. Bu yöntem, özellikle freelancer’lar ve dijital girişimler arasında giderek yaygınlaşıyor.

Stopajın Muhasebe Kaydı

Stopaj tutarları genellikle şu hesaplarla kaydedilir:

• 770 Genel Yönetim Giderleri

• 360 Ödenecek Vergi ve Fonlar

• 193 Peşin Ödenen Vergiler (mahsubu yapılacaksa)

Dönem sonunda ödenen stopaj, gelir veya kurumlar vergisinden mahsup edilebilir.

Stopaj ile İlgili Cezalar ve Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Stopaj beyan edilmez veya geç ödenirse, vergi ziyaı ve usulsüzlük cezaları uygulanır.

• Yanlış oranla kesilen stopaj için ek tahakkuk ve gecikme faizi doğabilir.

• Muhtasar beyannamede yer alması gereken stopaj eksik bildirilirse, fark re’sen tahakkuk ettirilir.

• Serbest meslek veya kira ödemelerinde brüt tutar yerine net tutar üzerinden stopaj hesaplamak sık yapılan hatalardandır.

b2bNet'le Stopaj Süreçlerinde Kolaylık

b2bNet, stopaj süreçlerini manuel takipten kurtararak dijitalleştirir:

• Stopaj oranları otomatik uygulanır, beyan hataları önlenir.

• Kira, maaş ve serbest meslek ödemeleri sistemde kaydedilir.

• Muhtasar beyan dönemi geldiğinde raporlar tek tuşla hazırlanır.

• e-Fatura, e-İrsaliye ve e-SMM kayıtlarıyla tam entegrasyon sağlar.

• Mali müşavirler için işlem takibini kolaylaştırır.

b2bNet'le stopaj yönetimi hem hatasız hem zaman tasarruflu hale gelir.

Sonuç

Stopaj, gelir ve kurumlar vergisinin tahsilini kolaylaştıran önemli bir vergileme yöntemidir. İster serbest meslek erbabı olun ister bir işletme sahibi, doğru oran ve zamanlama ile yapılan stopaj, hem yasal uyum hem finansal güven açısından kritik öneme sahiptir.

Dijitalleşen muhasebe süreçlerinde, b2bNet gibi platformlar stopaj yönetimini kolaylaştırarak işletmelere hem kontrol hem hız kazandırır.

İnternet sitemizde yer alan içerikler genel bilgilendirme amaçlıdır ve uzman tavsiyesi niteliği taşımamaktadır. Konu hakkında kişiselleştirilmiş tavsiyeler için bir uzmana danışmanız gerekmektedir. Sunulan bilgilerin doğruluğu, eksiksizliği ve güncelliği tarafımızca garanti edilmemektedir.